![](/media/lib/480/n-cerad-4921884840f6378ce54dc5a54a900457.jpg)
Pod Warszawą powstaje jedno z najnowocześniejszych w Europie centrów badawczych
26 listopada 2021, 18:42Monolityczny żelbetowy bunkier oraz przylegający doń budynek laboratoryjny to elementy Centrum Projektowania i Syntezy Radiofarmaceutyków Ukierunkowanych Molekularnie (CERAD) tworzonego przez Narodowe Centrum Badań Jądrowych. W bunkrze zainstalowany zostanie nowoczesny cyklotron, jeden z pierwszych tego typu w Europie. Podobne urządzenie posiada jedynie znany ośrodek Forschungszentrum Jülich, które jest właśnie w trakcie jego uruchamiania.
![](/media/lib/453/n-sztuczna-inteligencja-7d96b858128c3ef424ea0d120d7d557e.jpg)
Państwowy Instytut Badawczy udostępnił dwa neuronowe modele języka polskiego
24 listopada 2021, 12:07Naukowcy z Ośrodka Przetwarzania Informacji Państwowego Instytutu Badawczego (OPI PIB) udostępnili w tym roku dwa polskojęzyczne neuronowe modele języka – Polish RoBERTa v2 oraz GPT-2. Popularność takich modeli szybko rośnie. Zwiększają się też ich rozmiary czyli liczba parametrów. I chociaż większość osób nie zdaje sobie sprawy z ich istnienia, to wielu z nas na co dzień z nich korzysta.
![](/media/lib/480/n-dartstart-a4ebb9e727cf234b54eef92a20ec29b8.jpg)
Wystartowała pierwsza misja obrony Ziemi. W przyszłym roku uderzy w asteroidę.
24 listopada 2021, 10:52Dzisiaj o godzinie 7:21 czasu polskiego z Vandenberg Space Force Base w Kalifornii wystartowała DART (Double Asteroid Redirection Test), pierwsza w historii misja, której celem jest sprawdzenie technologii obrony Ziemi przed asteroidami. W jej ramach pojazd kosmiczny zderzy się z asteroidą. Celem testu jest lekka zmiana orbity asteroidy i zbadanie tej zmiany za pomocą naziemnych teleskopów.
![](/media/lib/250/n-teleskophubblea-80a54987c5b4e954d261ceefbf78c9bb.jpg)
Od miesiąca NASA zmaga się z awarią Teleskopu Hubble'a
23 listopada 2021, 10:21NASA od miesiąca pracuje nad przywróceniem prawidłowej pracy Teleskopu Hubble'a. Wczoraj udało się uruchomić Wide Field Camera 3. To najważniejszy, najczęściej używany element teleskopu. Jest on używany przez ponad 30% czasu pracy Hubble'a. To jednocześnie drugi – po Advanced Camera for Surveys –instrument naukowy Hubble'a, który podjął pracę po ostatniej awarii
![](/media/lib/480/n-dzuma-83f80690c34d8ebe0c4793943674b531.jpg)
Spór o znaczenie pandemii. Dżuma Justyniana pojawiła się Anglii wcześniej niż w Bizancjum?
22 listopada 2021, 12:36Dżuma Justyniana, starsza i mniej znana krewna Czarnej Śmierci uderzyła w Europę w VI wieku. Mogła zabić nawet połowę ludności, zachorował sam cesarz Justynian, a na całym świecie mogło umrzeć 100 milionów osób. W ostatnim czasie pojawiły się opinie, że epidemia nie miała tak wielkiego znaczenia, jak się jej przypisuje. Poglądowi temu sprzeciwia się profesor Peter Sarris z University of Cambridge, którego badania przyniosły zaskakującą informację
![](/media/lib/480/n-witaminad-e552dec0544764e5af8b34c1dab66902.jpg)
Opisali, w jaki sposób witamina D zmniejsza stan zapalny. Pomoże przy ciężkim przebiegu COVID-19?
22 listopada 2021, 07:08Naukowcy z Purdue University i amerykańskich Narodowych Instytutów Zdrowia opisali, jak aktywny metabolit witaminy D bierze udział w tłumieniu stanu zapalnego, co może przynieść korzyści chorującym na COVID-19. W naszej pracy opisaliśmy mechanizm, za pomocą którego witamina D zmniejsza stan zapalny wywołany przez limfocyty T. To ważne komórki układu odpornościowego. Są one zaangażowane s reakcję na infekcję COVID-19
![](/media/lib/480/n-monety-e1e97bfe4036fda3ff9059b663712beb.jpg)
ISIS pozwoliło zbadać... stan gospodarki starożytnego Rzymu
20 listopada 2021, 07:03Dzięki badaniom przeprowadzonym w ISIS, brytyjskim źródle neutronów i mionów, naukowcy mogli określić stan... gospodarki Imperium Rzymskiego za rządów trzech cesarzy. Niedestrukcyjnym badaniom poddano trzy monety, wybite za czasów Tyberiusza (cesarz w latach 14–37), Hadriana (117–138) i Juliana II (361–363). Gdy bowiem w grę wchodzą cenne zabytki, naukowcy prowadzą badania metodami niedestrukcyjnymi. Oznacza to np. że z zabytku nie można pobrać próbek
![](/media/lib/480/n-mak-2ac3045c38fb6639ff5c76a6aab28388.jpg)
Nasiona lepsze od oleju w zapobieganiu chorobom dietozależnym
18 listopada 2021, 20:01Spożywanie nasion niektórych roślin np. konopi czy ostropestu – zamiast pozyskanego z nich oleju – jest korzystniejsze w łagodzeniu zaburzeń związanych z otyłością – wynika z badań naukowców z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie.
![](/media/lib/479/n-jezyki-cff619530e482ec17e48ce2b18f488c9.jpg)
Znamy wspólnego przodka i drogę rozprzestrzeniania się języków transeurazjatyckich
16 listopada 2021, 11:08Języki transeurazjatyckie to termin wprowadzony na oznaczenie sąsiadujących języków tradycyjnie klasyfikowanych jako ałtajskie. Do transeurazjatyckich mają należeć tureckie, mongolskie, tungusko-mandżurskie oraz japoński i koreański. Pojęcie języków transeurazjatyckich budzi spory wśród specjalistów. Wiele podobieństw pomiędzy tymi językami wynika z kontaktów między nimi. Powstaje jednak pytanie, czy przynajmniej część z podobieństw to nie wynik posiadania wspólnego przodka. A jeśli tak, to gdzie i kiedy języki te zaczęły się od siebie oddzielać.
![](/media/lib/479/n-mapa_wisly_1-768953ae1921f6d3fefac3d7ef2287e9.jpg)
Pierwsza mapa dźwiękowa Wisły na Mazowszu
16 listopada 2021, 10:31"Rozśpiewana swoim szumem. Mapa dźwiękowa Wisły na Mazowszu" to projekt płockiej Fundacji Nobiscum. Znajdzie się na niej niespełna 160 min nagrań wykonanych w 40 lokalizacjach (ukazują one soundscape zarówno naturalny, jak i industrialny). Mapa będzie mieć formę 2-płytowego wydawnictwa CD. Ukaże się ono w grudniu br. w nakładzie 700 sztuk i dzięki dofinansowaniu mazowieckiego samorządu będzie dostępne nieodpłatnie w wybranych miejscach na Mazowszu.